چرخه عمر فناوری | Hype Cycle
شرکت گارتنر (Gartner) در سال ۱۹۷۹ تأسیس شد و اکنون حدود ۶۸۰۰ کارمند دارد. مشهورترین دستاورد شرکت گارتنر مفهوم Hype Cycle میباشد. این مدل مفهومی که توسط تجربیات فراوان در تحلیل فناوریهای مختلف به اثبات رسیده است، وضعیت انتظارات عمومی در طول زمان توسعه یک فناوری را نمایش می‌دهد. این مفهوم در ابتدا سال ۱۹۹۵ توسط خانم جکی فن از کارمندان سابق شرکت لاکهید مارتین که به عضویت شرکت گراتنر درآمده بود شکل گرفت.
این مدل تابع انتظارات و واکنش‌های بیرونی در طی ظهور تا زمان آغاز همه‌گیری استفاده از فناوری را به‌صورت زیر تصویر می‌کند:
مراحل Hype Cycle:
- Technology Trigger: شامل ابداع، تحقیق و توسعه و نمایش عمومی و ارائه اولیه محصولات است.
- Peak of Inflated Expectations: در این مرحله استفاده از فن‌آوری در پروژه‌ها افزایش می‌یابد و رهبران فن‌آوری سعی در عمومی‌کردن و اغراق در توانایی‌های آن دارند. دراین‌بین بعضی از پروژه‌ها با موفقیت انجام می‌پذیرد اما بسیاری از پروژه‌ها به علت محدودیت‌های موجود در آن فن‌آوری به شکست می‌انجامند.
- Trough of Disillusionment: با توجه به این نکته که فن‌آوری موردنظر در زمان اوج خود نمی‌تواند پاسخگوی کلیه انتظارات موجود از آن باشد، به‌سرعت از میزان علاقه بدان کاسته می‌شود، به همین دلیل نشریات از پرداختن به آن به‌صورت اغراق‌آمیز پرهیز می‌کنند و حتی گاهی از مطالب و علل شکست آن اخباری ارائه می‌نمایند و در انتظار می‌مانند تا نتیجه بهره‌برداری از فن‌آوری مشخص شود.
- Slope of Enlightenment: در این مرحله تمرکز بر روی آزمایشات سخت و دامنه‌دار و کسب تجربه از فن‌آوری است که این امر توسط سازمان‌های گوناگون انجام می‌شود تا درک صحیح و جامعیاز توانایی فن‌آوری موردنظر، ریسک‌ها و مزایای آن به دست آید و بتوان با استفاده از متدولوژی‌های تجاری و ابزارهای موجود، درزمینه سهولت بخشیدن به فرآیند توسعه و یکپارچه‌سازی اقدام نمود.
- Plateau of Productivity: در این مرحله مزایای فن‌آوری در دنیای واقعی شناخته و پذیرفته می‌شود. فن‌آوری جایگاه واقعی خود را یافته و به سمت تولید سومین و چهارمین نسل خود پیش می‌روند. درنهایت، اوج گرفتن این فاز متناسب با گستردگی استفاده از فن‌آوری یا درک فواید و مزایای آن در بازار متغیر است.
کاربردهای Hype Cycle چه مواردی هستند؟
پس از کشف جایگاه تکنولوژی‌های مختلف در قالب این الگو، دستاوردهای مختلفی در سطوح مختلف سازمانی قابل‌تصور میباشد. برای مثال دسته‌بندی فناوریهای شناسایی‌شده ازلحاظ دستاوردهای مالی آن‌ها می‌تواند میزان ریسک سرمایه‌گذاری در فناوریهای مختلف را با توجه به دوره زمانی حدودی موفقیت آن‌ها مشخص نماید و هر سازمان با توجه به استراتژی خو در توسعه تکنولوژی می‌تواند سبدی از فناوری‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب نماید. مورد دیگر می‌تواند استراتژی‌های بازاریابی در هر مرحله باشد، این استراتژی‌ها برای هر مرحله تدوین‌شده‌اند و در صورت کشف جایگاه تکنولوژی سازمان‌ها می‌توانند آن‌ها را به کار بندند. از همه این موارد مهم‌تر شناسایی فناوریهای اصلی شکل‌دهنده به مزیت رقابتی فناورانه در هر حوزه صنعتی میباشد.
شرکت گارتنر سالانه این برآورد جایگاه فناوریهای گوناگون در این مدل را منتشر و حتی بازبینی می‌کند. نتایج این تحلیل‌ها که بر اساس مدل‌های پیچیده امتیازدهی و شاخص‌های متعددی انجام می‌گیرند، سالانه برای صنایع و حتی فناوریهای مختلف تولید می‌شوند و توسط این شرکت به فروش می‌رسند؛ اما نسخه‌ای عمومی از فناوریهای در حال ظهور را به‌صورت سالانه در اختیار عموم قرار می‌گیرد که نمونه سال ۲۰۱۷ آن برای فناوریهای دیجیتال بازاریابی و تبلیغات در پایین نمایش داده‌شده است.
